प्रतिक्षा गर्नुस मेरो पुस्तक

यात्रा स्मरणिय होस् हिन्दिमा यादगार होस र अंग्रेजीमा मेमोरवल होस् । यात्रामा निस्कनु अघि यी तीन भाषाका अर्थलाई म सकेसम्म दिमागमा राखिरहन्छु । किन कि यदि यात्राका क्रममा कुनै रमाइला त्यस्ता घटना वा परिघटना व्यहोरिएन भने त्यो यात्रा चाँडै नै दिमागबाट इरेज हुने रहेछ । जीन्दगीलाई यात्रा मान्ने हो भने अहिलेसम्म अनगिन्ति यात्राहरु गरिए । तर ती मध्ये निकै थोरै यात्रा मात्र सम्झनामा हुन्छन् । अनि ती थोरै मध्येका पनि केहि सिमित यात्रा मात्रै जीवनभरीका लागि एउटा मिठो याद बन्छन् ।

 तीन बर्षको अवधिमा करिव चार दर्जन जिल्ला अनि उदेश्य गरीवि सम्वन्धिको रिर्पोटिङ्ग। मैले जे देखे, जे भेटे र जे पाए त्यहि कुरा ल्याउँदै छु । मैले घुमे गरीवका झुपडी अनि नजिकबाट नियाले उनीहरुको गरीवी अभाव र अन्योलपूर्ण जीवन ।

प्रतिक्षा गर्नुस मेरो पुस्तक आउँदैछ । 

बाल्यकाल र पर्वको रौनक

कसैले हातमा झिरझिरे लिएका छन् केहिको हातमा पटका पड्कने बन्दुक छ कसैले प्लष्टिकको मखुण्डो लगाएका छन् । दौडधुप र हल्लाखल्ला गर्दै हरतरहले उनीहरु खुसियाली मनाइरहेका छन् । उनीहरु मेरा छिमेकका नानीहरु हुन । जसलाई अहिले तिहारको रमझमले निकै खुसि बनाएको छ । उनीहरुको यो खुसियालीले मलाई एक पटक पुनः मेरो बाल्यकालमा लगिदियो । 

म सम्झन्छु आज अनयासै बाल्यकालको सम्झना आयो । दशै र तिहार जस्ता चाड पर्व नजिकिदै जाँदा बाल्यकालमा एउटा अर्के रमाइलो अनुभूति हुन्थ्यो । घरमा मान्छेहरुको चहलपहल अनि गाउँघरमा देखिने रमाइलो बातावरणले त्यो बालवय अवस्थामा खुसिको सिमा नै हुँदैनथ्यो । तर जब उमेर बढ्दै गयो । पढाईको प्रेसर बढ्दै गयो अनि जीवनमा केहि बन्नु पर्छ भन्ने कुराले मस्तिष्कमा डेरा जमायो । दशै र तिहार जस्ता पर्वको रौनक पनि विस्तारै कम हुँदै गयो । 

धेरै साथीहरुका कुरा सुन्छु उनीहरुको अनुभव पनि यस्तै छ । सायद उमेरसँगै बढ्दो जिम्वेवारी र दायित्वका कारण पनि त्यस्तो भएको हुनुपर्छ । सायद यी नानहिरु अवको एक दशक पछिको तिहारमा सायद यत्तिकै खुसि हुने छैनन् । त्यसैले मैले मनमनै उनीहरुलाई बाल्यकालको भरपुर मजालुट्न शुभकामना दिए । 

कपन काठमाण्डु

२०६८ कार्तिक ९ गते 

उनको अब्यक्त प्रेम र म

कथा 

भाग -एक 

औसत नेपाली केटीहरुको उचाई, मिलेको जिउडाल र लोभलाग्दो हाँसो यस्तै यस्तै केहि देखिने गुण । सायद त्यसैले होला साथीहरुले दिक्षालाई कक्षाका राम्री केटीमध्येमा गन्थे । कक्षामा करिव ७ दर्जन विद्यार्थी थिए जसमा केटीहरुको संख्या मुस्किलले एक दर्जन । पढाईकै क्रममा उ मेरो नजिककी साथी भई । दिनहुँ कक्षामा आए पनि दिक्षा मसँग नोट माग्थी र भन्थी तिमी राम्रो नोट बनाउँछौ ।

हुन त म औसत विद्यार्थी तर पनि मेरो लेखाई राम्रै थियो । सायद उसलाई मेरो त्यहि लेख्नॆ शैली मन परेको हुनुपर्छ । कक्षाकै अरु केटी साथीहरुले पनि मेरो नोट माग्थे तर दिक्षाले लगे पछि मात्रै मेरो त्यो नोटले पाउँथे । उ नोटमाथी हक जमाउथी तर किन मलाई थाहा थिएन । 

सरकारी कलेज त्यसमाथि दिउँसोको पढाई । भर्खरै विद्यालयबाट कलेज छिरेका हाम्रा लागि यो भन्दा बढी स्वतन्त्रता अरु केहि थिएन । पढ्न मन लागे पढ्ने नभए फिल्म हेर्ने वा घुम्न जाने । यी हाम्रा नियमित कि्रयाकलाप नै थिए । हाम्रो मिल्ने साथीहरुको समूहमा केटाहरुको बाहुल्यता थियो । झण्डै ८ जना थियौ हामी । त्यसबाहेक मेरो मिल्ने साथीमा दिक्षा र उसका मिल्ने तीनजना केटीसाथीहरु पनि थिए ।

एप्पलका संस्थापक जब्सको निधन

एप्पलका संस्थापक स्टिभ जब्सको आज बिहान निधन भएको छ। प्रविधिको क्षेत्रमा आइफोनपछि आइप्याड सार्वजनिक गरेर नयाँ युगको घोषणा गरेका जब्सको निधनसँगै सूचना प्रविधिको एक युग समाप्त भएको छ। जब्स लामो समयदेखि क्यान्सरबाट पीडित थिए। पर्सनल कम्प्युटरदेखि माउसको परिकल्पनाकार उनी २१ वर्षको उमेरमा एप्पल कम्पनीको संस्थापक थिए।  उनको ५६ वर्षको उमेरमा निधन भएको हो।

'हामी दुखका साथ आज स्टिभ जब्सको निधन भएको जानकारी दिन चाहन्छौं,' कम्पनीको बोर्ड अफ डाइरेक्टरले विज्ञप्तीमार्फत भनेका छन्, 'स्टिभको क्षमता, धैर्य र उर्जाले नै हाम्रो जीवनमा यस्ता प्रविधिले आइपुगेका छन् जसले हाम्रो जीवनस्तरमा सुधार ल्याएको छ। स्टिभका कारण विश्वभर अतुलनीय सुधार ल्याएको छ।'  

उनको निधनलगत्तै शोक ब्यक्त गर्नेहरुका वक्तव्य आउन थालेका छन्। सूचना प्रविधिका साम्राट मानिएका बिल गेट्सले उनको निधनमा दुख प्रकट गर्दै टुइट गरेका छन्, 'जब्ससँग काम गर्न पाएकोमा मलाई गर्व छ।' सिलिकन भ्यालीका आइकन मानिएका संसारकै ठूलो प्रविधि कर्पोरेसनका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत रहेका जब्सले गत अगस्टमा उक्त पदत्याग गरेका थिए।पर्सनल कम्प्युटर, आइपड, म्याकबुक, आइफोन, आइप्याडजस्ता संसारकै लोकप्रिय उत्पादन उनकै कार्यकालमा भएका हुन्।

साभार: नागरिकअनलइन 

दशैमा सुनसान काठमाण्डु

सधै भिडभाड र व्यस्त रहने काठमाण्डु शहर अहिले निकै शान्त छ । कारण दशैं पर्व । मुलुकका विभिन्न भागबाट राजधानी आएर विभिन्न पेशा र व्यवसायमा संलग्न मानिसहरु दशै मनाउन घर गएपछि अहिले राजधानी सुनसान बनेको हो । दशैले सुनसान बनेको काठमाण्डु शहरको रिङ्गरोड घुमेर खिचिएका केहि तस्वीर यस्ता थिए । 

फुलपातिको दिन सिंहदरवार अगाडी सुनसान सडक

सधै सवारी जाम भइरहने सातदोवाटो चोक दशैले गर्दा निकै खुल्ला छ 

समाचारको व्यापार

पी साइनाथ

हामी पत्रकारहरू आफूलाई राज्यको चौथो अंग भएकोमा गर्व गर्छौं। तर, पछिल्ला तीनचार      वर्षयता सञ्चार माध्यमहरू यति व्यापारमुखी हुँदै गएका छन्, यो 'फोर्थ स्टेट' (चौथो अंग) हो कि 'रियल स्टेट' (घरजग्गा कारोबार) भन्नै गाह्रो छ। 

अतिव्यापारमुखी सञ्चार माध्यमले संस्थागत रूपमै झुठो बोल्छ। सञ्चार माध्यमहरूबीचको चर्को प्रतिस्पर्धाले पनि यस्तो प्रवृत्तिलाई बढावा दिएको छ। सन् २००९ नोभेम्बर महिनामा 'दी हिन्दु'को पहिलो पृष्ठमा हामीले एउटा समाचार छाप्यौं, जसले पत्रकारितामा नयाँ शब्द जन्मायो- 'पेड न्युज'। अर्थात्, पैसा लिएर छापिएको समाचार।

यो शब्द महाराष्ट्रको विधानसभा निर्वाचनका क्रममा राजनीतिक दल, उम्मेदवार र विभिन्न सञ्चार माध्यमबीच भएको लेनदेनलाई आधार मानेर जुराइएको हो।

महाराष्ट्रको विधान सभामा जम्मा २ सय ८८ सिट हुन्छन्। त्यतिबेला निर्वाचनको प्रचारप्रसार जोडतोडका साथ चलिरहेको थियो। महाराष्ट्रमा हिन्दी, अंग्रेजी, मराठी लगायत विभिन्न भाषाका अखबार प्रकाशन गर्ने एउटा ठूलो सञ्चार गृहले आफ्ना नौजना सम्पादकहरूको गोप्य बैठक डाक्यो, पुनामा। बैठकमा कम्पनीका प्रमुख व्यवस्थापक, कार्यकारी अधिकृत लगायत कर्पोरेट इकाईका सबै कर्मचारी थिए।

'चुनावमा एक सिट जित्न कम्तीमा कति खर्च लाग्छ?' कम्पनीका प्रमुख कार्यकारीले सम्पादक टोलीसँग सोधे।